Hekate. Pozwól mi płakać – Wróblewska/Adamczyk - Muzeum Pana Tadeusza - Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Dolnośląskie, Wrocław

Zapraszamy na wystawę czasową prezentującą wybór grafik Krystyny Wróblewskiej ze zbiorów Ossolineum oraz obrazy, rzeźby, instalacje i obiekty współczesnej artystki Justyny Adamczyk.

Obie twórczynie poprzez swoje dzieła eksplorują tematy cierpienia, straty i żałoby, w nieoczywisty sposób przetwarzając wątki autobiograficzne. 

Krystyna Wróblewska (1904–1994) doświadczyła traumy drugiej wojny światowej. W 1941 roku w Wilnie, podczas rewizji mieszkania dokonywanej przez Gestapo, zmarł nagle na atak serca jej mąż, pozostawiając ją z dwoma nastoletnimi synami. Młodszy z nich Andrzej, jeden z największych polskich malarzy XX wieku, zginął w 1957 roku w wypadku w Tatrach; miał dwadzieścia dziewięć lat. Motyw macierzyństwa i straty powracał w jej twórczości. Na wystawie prezentowanych jest kilka autoportretów Wróblewskiej z różnych okresów życia oraz przejmująca grafika „Matka”, przedstawiająca kobietę w żałobie, trzymającą niemowlę.

Justyna Adamczyk (1981) w wielu autokomentarzach przyznaje, że interesuje ją ambiwalencja związana z pamięcią. Od 2007 roku tworzy notatniki rysunkowe, w których upamiętnia ofiary przemocy. Na wystawie zobaczyć można między innymi obrazy „Wstecz”/„Backwards”, „Zgniły”/„Rotten”, „Odważny”/„Bold” oraz „Słaby”/„Washy”, wyrażające cierpienie, trudne do opowiedzenia i niejako wyabstrahowane z pojedynczej biografii, a przez to esencjalne i uniwersalne.

Obie artystki sięgają po wątki związane z mitami, stąd w tytule wystawy Hekate, jedna z greckich bogiń świata podziemnego, pomagająca umierającym oraz doświadczającym straty, patronująca także porodom, a w szerszym ujęciu podróżom i zmianom. Zainteresowanie obrzędami, rytuałami przejścia i antropologiczną symboliką jest obecne w pracach Justyny Adamczyk (w cyklach takich jak „Ofiary wotywne”/„Votive offerings, czy obiekty „Korale”/„Corals”, „Koraliki”/„Beads” i instalacja „Talizman”/„Talisman”). Krystyna Wróblewska również sięga po motywy baśniowe, mitologiczne („Popołudnie Fauna”, „Sabat”, „Kopciuszek”,  „Erynie”, „Idylla”, „Diana”) oraz religijne i metafizyczne. Na wystawie zobaczyć można grafikę „Stabat mater”, łączącą charakterystyczne dla niej wątki macierzyństwa i cierpienia.

Różnorodność technik i podejść obu artystek podkreśla złożony obraz współczesnego doświadczenia cierpienia, łączący elementy biologiczne, kulturowe i duchowe. Adamczyk i Wróblewska na różne sposoby przekładają osobiste traumy na język sztuki.  Chociaż ich drogi w pewnych punktach się rozchodzą, obie w interesujący sposób ukazują najważniejsze aspekty egzystencji.