PROWIZORIUM - Muzeum Historii Szczecina - Muzeum Narodowe w Szczecinie, Zachodniopomorskie, Szczecin

Wystawa PROWIZORIUM, przygotowana z okazji 80-lecia polskiego Szczecina, to interdyscyplinarny projekt artystyczno-badawczy, który podejmuje próbę opowiedzenia o mieście zbudowanym z pamięci, przesiedleń i niepewności.

To refleksja nad Szczecinem jako unikalną przestrzenią kulturową, ukształtowaną przez jeden z największych procesów migracyjno-osadniczych XX wieku. To także okazja do świętowania 50-rocznicy powołania w Ratuszu Staromiejskim Muzeum Historii Szczecina.

Punktem wyjścia jest pojęcie prowizorium – nie jako stanu przejściowego, lecz trwałego elementu tożsamości. Termin ten, użyty przez pierwszego prezydenta miasta, Piotra Zarembę, do opisania powojennej rzeczywistości, staje się dziś symbolem głębokich przemian społecznych, kulturowych i mentalnych.

Wystawa pokazuje Szczecin jako laboratorium tożsamości – miejsce zderzenia losów przesiedleńców z różnych regionów Polski, repatriantów z Kresów, autochtonów i ludności napływowej. Ich doświadczenia, pamięć i codzienne rytuały stworzyły wyjątkową mozaikę kulturową, której ślady widoczne są w architekturze, języku i sztuce miasta.

W przestrzeniach Ratusza Staromiejskiego prezentowane są dzieła trzech pokoleń artystów związanych ze Szczecinem. Szczególne miejsce zajmują prace duetu Konik Studio (Kasia Zimnoch i Paweł Kleszczewski), które poprzez instalacje site-specific i interwencje przestrzenne prowadzą dialog z pamięcią miejsca. Towarzyszą im m.in. Andreas Menhard, Mark Lawlor i Krzysztof Kuźnicki, wnosząc zewnętrzną perspektywę i podkreślając relacyjny charakter szczecińskiej tożsamości.

Narrację uzupełniają artefakty i dokumenty historyczne udostępnione przez Muzeum Narodowe w Szczecinie, tworząc materialne tło dla artystycznej refleksji. Współpraca z historykami, m.in. z dr. hab. Erykiem Krasuckim, nadaje projektowi wymiar badawczy – obejmujący pamięć zbiorową, traumę migracji i przekształcenia tożsamości po II wojnie światowej.

PROWIZORIUM to także głos w debacie o marginalizacji Szczecina – miasta długo pomijanego w narodowej narracji. Wystawa nie tylko rewizytuje jego historię, ale też ukazuje je jako dynamiczne pole eksperymentu kulturowego, wciąż redefiniujące swoje miejsce na mapie polskiej kultury.

KASIA ZIMNOCH I PAWEŁ KLESZCZEWSKI
Duet twórców filmowych, kuratorów i artystów wizualnych. Oboje są absolwentami Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2013 roku w irlandzkim mieście Cavan założyli Konik Studio, którego aktywność przenieśli po siedmiu latach do Polski. Ich prace były prezentowane na ponad stu międzynarodowych festiwalach filmowych i wystawach sztuki, zdobywając nagrody i wyróżnienia, m.in nagrodę dla najlepszej animacji 29. festiwalu Fano we Włoszech, nagrodę dla najlepszej animacji 20. Clones Film Festiwal w Irlandii, Srebrny Tobołek O!Pla Polska Animacja, a także wyróżnienia specjalne festiwali Ale Kino!, Szczecin Film Festiwal oraz Opolskie Lamy w Polsce. W 2023 i 2024 roku otrzymali Stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a 2020 Stypendium Kultura w „Sieci” z Narodowego Centrum Kultury.

W 2018 otrzymali Stypendium MKiDN „Młoda Polska”. Byli laureatami stypendium hrabstwa Cavan „Bullock Lane”(Irlandia) oraz nagrody Cavan County Council Arts Development Award (Irlandia). Byli artystami na rezydencjach: w Szwecji – Guest Artist Residency Jönköping, w Estonii – Centre for Creative Industries w Tartu w ramach europejskiego programu Leonardo Da Vinci, w Irlandii – Tyrone Guthrie Centre at Annaghmakerrig, w Niemczech, w Schafhof – Europäisches Künstlerhaus Oberbayern. Na przełomie lat 2023-2024 w Muzeum Narodowe w Szczecinie zorganizowano dużą wystawę monograficzną „Konik Studio Timeline”, prezentującą dziesięcioletni dorobek artystyczny duetu. Obecnie artyści żyją i pracują w Szczecinie, gdzie są kuratorami galerii STAR i Amfiteatr.

ANDREAS MENHARD
Architekt i malarz, absolwent Hochschule der Künste w Berlinie. Urodzony w Szczecinie, w latach 1977-1980 studiował architekturę na Politechnice Szczecińskiej. Od 1980 roku mieszka na stałe w Berlinie. W latach 1983-1989 kontynuował studia na Hochschule der Künste w Berlinie, uzyskując tytuł inżyniera HDK. Równolegle z studiami architektonicznymi utrzymywał intensywne kontakty z wydziałem malarstwa tej uczelni, co zaowocowało rozwinięciem własnej działalności artystycznej. Jego twórczość artystyczna, koncentrująca się na eksperymentalnych konstrukcjach stalowych, doprowadziła do realizacji licznych projektów-modeli oraz eksperymentalnych filmów wideo. Jako artysta został członkiem BBK (Główny Związek Artystów Plastyków - grupa malarska) w Berlinie. W latach 2004-2009 pełnił funkcję pełnomocnika do współpracy Uniwersytetu Sztuki w Berlinie
z miastem Szczecin.

koncepcja całości: Konik Studio
kuratorzy i kuratorki: Katarzyna Zimnoch i Paweł Kleszczewski, Małgorzata Peszko, Anna Lew- Machniak, Andreas Menhard
współpraca: dr hab. Eryk Krasucki, Mark Lawlor, Krzysztof Kuźnicki, Edyta Woźniakowska, Christo Radew, Bartłomiej Hajkiewicz, Magdalena Myszkiewicz, Mariusz Kleszczewski

organizator: Muzeum Narodowe w Szczecinie; Konik Studio